ดีเดย์! ไทยเดินเครื่องรับมือกฎเหล็ก EUDR - ARDA จับมือ 9 หน่วยงาน ผนึกกำลังงานวิจัย ยกระดับมาตรฐานเกษตรไทยสู่ตลาด EU

วันที่ 20 สิงหาคม 2568 – กรุงเทพฯ สำนักงานพัฒนาการวิจัยการเกษตร (องค์การมหาชน) หรือ ARDA เปิดฉากความร่วมมือครั้งใหญ่ จับมือ 9 หน่วยงานภาครัฐและเอกชน จัดงาน “Kick-off ยกระดับสินค้าและผลิตภัณฑ์เกษตรไทยรองรับระเบียบ EUDR (European Union Deforestation-free Regulation)” เพื่อเตรียมความพร้อมรับมือกฎเหล็ก EU ที่จะเริ่มบังคับใช้เต็มรูปแบบช่วงปลายปีนี้ โดยมี นายประยูร อินสกุล ปลัดกระทรวงเกษตรและสหกรณ์ เป็นประธานเปิดงาน พร้อมเปิดตัว 9 โครงการวิจัยนำร่อง ที่ ARDA สนับสนุนทุน เพื่อผลักดันสินค้าเกษตรไทยสู่มาตรฐานใหม่ของ EU อย่างเป็นรูปธรรม

ทำไม EUDR จึงสำคัญต่อเกษตรไทย

กฎระเบียบ EUDR มีเป้าหมายป้องกันการนำเข้าสินค้าที่เกี่ยวข้องกับการ ตัดไม้ทำลายป่า โดยกำหนดให้สินค้าต้องมีระบบ ตรวจสอบย้อนกลับ (Traceability) ถึงแหล่งผลิตที่ชัดเจน และเป็นไปตามกฎหมายประเทศต้นทาง ข้อมูลจาก FAO และ UNEP (2020) ชี้ว่าโลกสูญเสียป่าไม้กว่า 10 ล้านเฮกตาร์ต่อปี ระหว่างปี 2015–2020 ทำให้ EU ต้องออกมาตรการเข้มงวดเพื่อแก้ปัญหานี้

แม้ประเทศไทยถูกจัดให้อยู่ในกลุ่มประเทศความเสี่ยงต่ำ แต่การปรับตัวตาม EUDR ถือเป็น ความท้าทายและโอกาสครั้งสำคัญ โดยเฉพาะสินค้าเกษตรส่งออกหลัก 7 กลุ่ม ได้แก่ ยางพารา ปาล์มน้ำมัน กาแฟ ถั่วเหลือง โกโก้ โค และไม้ ที่มีมูลค่ากว่า 1.85 พันล้านดอลลาร์สหรัฐ (ราว 6.49 หมื่นล้านบาท) ในปี 2567 โดยกว่า 90% ของการส่งออกยางพารามาจากเกษตรกรรายย่อยและ SMEs

6 แผนงานวิจัยหลักรับมือ EUDR

งานวิจัยที่ ARDA ขับเคลื่อนครอบคลุม 6 ด้านสำคัญ ได้แก่

ระบบ Traceability ตลอดห่วงโซ่อุปทาน
แพลตฟอร์ม Geolocation ยืนยันพื้นที่เพาะปลูกปราศจากการบุกรุกป่า
ระบบจัดเก็บข้อมูลรองรับการยื่น Due Diligence Statement (DDS)
ศึกษากรอบกฎหมายและข้อเสนอเชิงนโยบาย
วิเคราะห์ตลาดสินค้า EUDR และท่าทีประเทศคู่ค้าในอาเซียนและ EU
การสร้างความเข้าใจและถ่ายทอดความรู้เรื่อง EUDR แก่เกษตรกร

เปิดตัว 9 โครงการวิจัยนำร่อง

ARDA สนับสนุนทุนวิจัยแก่สถาบันและหน่วยงานต่าง ๆ รวม 9 โครงการ เช่น

การออกแบบระบบเตรียมความพร้อมสินค้าเกษตรตลอดห่วงโซ่อุปทาน – ม.รังสิต
พัฒนาระบบนำเข้า–ส่งออกตามมาตรฐาน EUDR – สมาคมอุตสาหกรรมดิจิทัลไทย
แพลตฟอร์ม Geolocation ตรวจสอบพื้นที่ปลูก – บริษัท จีไอเอส จำกัด
วิเคราะห์ตลาดส่งออกไทยสู่ EU – บริษัท แอคเซส ยุโรป จำกัด
ศึกษาอุปสรรคทางกฎหมาย – ม.ธรรมศาสตร์
เสริมศักยภาพห่วงโซ่อุปทานปาล์มน้ำมัน – กรมวิชาการเกษตร
ระบบยืนยันความถูกต้องทางกฎหมายของไม้ไทย – จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย
ทวนสอบข้อมูลเกษตรกรและพิกัดแปลง – ส.ป.ก.
ปรับปรุงฐานข้อมูลผังแปลงเกษตรกรรมดิจิทัล – กรมส่งเสริมการเกษตร

ภายในงานยังมีการ สาธิตระบบ Traceability Platform และ Geolocation Platform รวมถึงการเสวนาหัวข้อ “สินค้าและผลิตภัณฑ์ของไทยสามารถส่งออกต

ARDA ย้ำ – EUDR คือโอกาส ไม่ใช่กำแพงการค้า

ดร.วิชาญ อิงศรีสว่าง ผู้อำนวยการ ARDA ย้ำว่า การวิจัยและนวัตกรรมครั้งนี้ไม่ใช่แค่การปรับตัวเพื่อให้ผ่านกฎ แต่คือการ พลิกโฉมเกษตรไทยสู่มาตรฐานสากล ด้วยระบบ GIS, Remote Sensing, Traceability End-to-End และ DDS แบบเรียลไทม์ รวมถึงแอปพลิเคชันสำหรับเกษตรกรรายย่อย เพื่อให้สามารถส่งออกได้อย่างมั่นใจ